علت دقیق ایجاد وسواس مشخص نشده است ولی علل مختلفی از جمله علل مربوط به مغز، عوامل ژنتیکی و محیطی بر آن تاثیر دارند. تصویر برداری از مغز در بیماران نشان می دهد که فعالیت مغز این افراد الگوی متفاوتی دارد و فعالیت قسمت خاصی از مغز در آنها غیر طبیعی است. این یافته ها و نیز به هم خوردن تعادل واسطه های شیمیایی خاصی مانند سروتونین ممکن است با بیماری در ارتباط باشد.افکار نا بجا، تکرار شونده، ناخواسته و اجبار کننده ای است که افکار طبیعی فرد را مختل می کند و موجب اضطراب یا هراس می شود. این افکار می توانند فجیع و بیرحمانه، جنسی و یا به صورت ترس از بیماری باشد. و یا مانند ترس زیاد از صدمه دیدن خود یا افراد مورد علاقه ، نیاز شدید به این که باید همه ی کارها کاملاً دقیق و صحیح انجام شوند ، هراس از آلودگی و کثیفی اشیا و…
وسواس را می توان در چند نوع فکری، عملی یا فکری ـ عملی تقسیم کرد:
وسواس آلودگی:
که به شکل شست وشو ظاهر می شود. خانم ها و افراد مذهبی، از دید پاکی و نجسی و دیگران از دید آلودگی به مسأله می نگرند.
وسواس شک و تردید:
این افراد به هر کس و هر چیزی شک دارند و تا آنجا پیش می روند که عرصه برای آنان تنگ و زندگی غیرقابل تحمل می شود.
وسواس وارسی:
این گونه افراد مرتب هر چیز را مورد بازرسی قرار می دهند، ولی مجددا نسبت به آن شک می کنند.
مثلاً هنگامی که می خواهند از خانه بیرون روند، چندین بار اجاق گاز را کنترل می کنند که خاموش باشد، ولی وقتی بیرون می روند، باز هم شک دارند که اجاق روشن نمانده باشد.
وسواس تقارن:
افرادی که همیشه تلاش دارند همه چیز در زندگی و محیط اطراف آنان نظم هندسی داشته باشد و هر چیزی که نیم میلی متر جا به جا شده باشد، آنان را آزرده می سازد
مرکز مشاوره و روانشناسی دکتر اسلامی مجهزترین کلینیک روانشناسی در کرج
وسواس فکری:
گاهی این افکار وسواسی آسیب به دیگران را شامل می شود. مثلا فرد چاقویی به دست دارد و در ذهنش این فکر به وجود می آید که اگر چاقو به شکم فرزندش برخورد کند، چه خواهد شد. البته این کار را نمی کند ولی نحوه تفکرش باعث آزار او می شود.
اما وسواس های عملی دیگری هم وجود دارند که کمتر شایع هستند. مثل دست زدن به ماشین در حال حرکت، شمردن ساختمان های متعدد یا یادداشت کردن پلاک های ماشین در ذهن، وسواس در خرید (این افراد وسایلی را به شکل افراطی خریداری می کنند که شاید حتی نیازی هم به آن نداشته باشند و معمولا بعد از خرید از این کار خود پشیمان می شوند). وسواس کندن مو (تنش برای کندن موی سر یا موی صورت)، وسواس قمار، وسواس آتش افروزی و… .
علت وسواس
محققان علت های زیادی را برای این بیماری برشمرده اند. ولی نقش ژنتیک در بروز وسواس پررنگ است. عوامل دیگر مانند عوامل تربیتی، رفتاری و اجتماعی نیز می تواند زمینه را برای اختلال وسواسی مهیا کند.
درمان وسواس
بیماری وسواس تا 75 درصد قابل درمان است. اما موضوع درمان بستگی به نوع بیماری و مدت ابتلا به آن دارد. بنابراین 6 ماه تا یک سال می توان برای درمان وقت گذاشت، البته ناگفته نماند در صورتی که بیماری زندگی فرد را مختل کند و مریض دچار افت عملکرد شود پزشک با بستری کردن وی در بیمارستان زمینه بهبودی را فراهم می کند. اما در غیر این صورت درمان ها به شیوه سرپایی و با دارو صورت می گیرد.
برترین کادر مشاوره روانشناسی در مرکز مشاوره خانواده در کرج