مقدمه

رابطه فرزندان و رقابت آنها با یکدیگر موضوعی که هنگام تشکیل خانواده و

بچه دار شدن، فکر والدین را به خود مشغول می‌کند. اگر به فکر داشتن بچه دوم هستید و خود را برای مهمان آماده می‌کنید، باید درباره طرز رفتار و برخورد بچه‌ها با یکدیگر فکر کنید.

فاصله سنی

تامدتها پیش، والدین به فاصله سنی بین فرزندان توجهی نداشتند، ولی پس از آشنایی با برنامه تنظیم خانواده و با آگاهی از این که فاصله سنی تا حد زیادی بر روابط کودکان تاثیر میگذارد، این موضوع مورد توجه قرار گرفته‌است. و رعایت فاصله سنی مناسب بین فرزندان اول و دوم تاثیر مهمی در تکامل و بهداشت روانی آنها دارد.

فاصله سنی 9 تا 18 ماه

اگر فاصله سنی بین دوفرزندان کمتر از 18 ماه باشد با فرزندانی سرو کار دارید که اغلب نیازهای مشترک و مشابهی دارند. وقتی نوزاد به دنیا می‌آید فرزند اول هنوز دارای توقعات بچه‌گانه‌ای برای استراحت جلب توجه و تغذیه می‌باشد. بچه اول نمی‌تواند اختلاف بین سن خود و نوزاد را تشخیص دهد و حتی ممکن است حضور ناگهانی نوزاد او را دلتنگ و ناراحت کند .

فاصله سنی 3تا 5 سال

بعضی از کارشناسان بهترین فاصله سنی بین فرزندان را 3تا 4 سال می‌دانند . به عقیده آنها وقتی کودک اول به سن 3تا 4سالگی می‌رسد می‌تواند به خوبی حرف بزند و قدرت درک و فهم استقلال او به اندازه ای است که به مراقبت و توجه زیادی احتیاج ندارد.

فاصله سنی 5سال و بیشتر

این فاصله سنی باعث می‌شود که هر یک از فرزندان در بسیاری از جنبه های زندگی به طور مستقل رشد و تکامل پیدا کند. در بین این کودکان نیز رقابت وجود دارد ولی شدت آن به مراتب کمتر از فواصل سنی کمتر است. با وجوداین تفاوت ها این خواهران و برادران می‌توانند دوستی و پیوند عمیقی بین خود برقرار کنند. معمولا خواهران و برادران بزرگتر در این موقیعت ‌ها  از این که گاهی می‌توانند به جای والدین نقش آن ها را انجام دهند احساس غرور می‌کنند.

گفتگو با بچه اول درباره نوزاد

وقتی این خبر را به کودک می دهید ، نباید آن را یک اتفاق و خبر خیلی مهم جلوه دهید. بهتر است برای این منظور، منتظر یک فرصت مناسب باشید و مثلاً وقتی که با او قدم می‌زنید یا گردش می‌روید، با او در میان بگذارید.

تغییرات فیزیکی در خانمهای باردار

بارداری دوم معمولاً تفاوت زیادی با بارداری اول دارد. گاهی نیز بارداری با ناراحتی بیشتری همراه است. عضلات شکم و لگن قدرت جمع‌شوندگی و تونوس قبلی  را ندارندوشل‌تر و کشیده‌تر می‌شوند. اضافه وزن برای بعضی از خانمهای باردار در نوبت دوم زیادتر است.

تخت بچه مال کیست؟

بعد از تولد نوزاد، اگر کودک بزرگتر هنوز از تخت بچه استفاده می‌کند، بهتر است تخت بزرگتری برای او تهیه کنید و تخت قبلی را به نوزاد بدهید.

تخت جدید برای بعضی کودکان نشانه رشد به حساب می‌آید.

سقط جنین

هیچ پدر و مادری انتظار ندارد فرزند خود را حتی به شکل جنین و قبل از تولد از دست بدهد.

آمار نشان می‌دهد که حدود یک مورد از هر پنج مورد بارداری معمولاً در سه ماه اول با مرگ جنین وسقط آن پایان می‌یابد. در حادثه سقط جنین ، افراد خانواده باید کنار هم باشند، به حرفهای یکدیگر گوش کنند و با تقسیم کردن ناراحتیها ، اندوه خود را تسکین دهند.

آشنایی کودک بزرگ با نوزاد

در ماه آخر بارداری ممکن است بخواهید با  کودک درباره نوزاد بیشتر صحبت کنید.

عکس نوزادی کودک را به خود نشان دهید و درباره آن حرف بزنید . به او گویید که نوزاد به مراقبت زیادی نیاز دارد و پس از تولد به طور پیوسته مشغول گریه کردن یا خوردن یا در خواب خواهد بود. به کودک بگویید که در زمان کوچکی او، از وی مراقبت کرده اید و حالا باید از نوزاد هم مراقبت کنید تا زودتر بزرگ شود و همبازی خوبی برای او باشد.

سازمان جدید خانواده پس از تولد نوزاد

برای بعضی از والدین سه ماه اول زندگی با فرزند دوم خسته کننده است. در این مدت مسولیت رسیدگی به عضو جدید خانواده، به همراه کارهای قبلی، باعث خستگی و فرسودگی مادر می‌شود.

مرکز مشاوره روانشناسی در کرج کلینیک دکتر اسلامی متخصص در روانشناس کودک در کرج

پرورش و تربیت کودک بزرگتر

پس از تولد بچه دوم فرزند اول رفته رفته احساس می کند که بزرگتر است و دیر یا زود یاد می گیرد که مثل یک برادر یا خواهر بزرگتر رفتار نماید. پدر و مادر می‌توانند با سه روش مختلف کودک را راهنمایی کنند و آموزش دهند:

1- تعیین شیوه رفتاری یا تعیین الگویی که می‌خواهید کودک از آن تقلید کند.

2- منصرف کردن و بازداری او از بدرفتاری

3- پرورش او به نحوی که مطابق میل و برنامه شما تربیت شود.

بازی کردن با نوزاد و سرگرم کردن او را می‌توانید به کودک یاد بدهید . حرف زدن و بازی کردن با کودک جالب است و او را آرام می‌کند . دیدن برادر و یا خواهر بزرگتر حتی برای نوزاد پانزده روزه جالب است . هنگامی که نوزاد در حالت هشیاری است، کودک را کنار او و در فاصله 45 سانتی متری بنشانید و به او بگویید تا با اداها و شکلکهای خود مثل

درآوردن زبان نوزاد را سرگرم کند. جالب است پس ازمدت کوتاهی نوزاد هم یاد می‌گیرد از کودک تقلید کند و زبان خود را بیرون آورد.

تقویت دوستی بین دو فرزند و از بین بردن حسادت

کودک به طور طبیعی در برابر هر تغییری که روند زندگی عادی او را مختل  سازد، واکنش نشان می‌دهد،به ویژه وقتی کودک احساس کند که با تولد نوزاد،مقداری از  توجه و عشق والدین را از دست داده است. اگر کودک به خاطر این احساس از خود تندی و درشتی نشان می‌دهد، والدین باید در برابر این رفتار با مهربانی و نرمی برخورد کنند.برخورد تند و سرزنش کردن کودک در این شرایط ، واکنش منفی کودک را از بین نمی‌برد ، بلکه از ترس این که عشق و توجه والدین را از دست بدهد، احساس خود را پنهان می‌کندو در فرصت مناسب عصبانیت خود را بر سر نوزاد خالی می‌کند.

کلینیک روانشناسی دکتر اسلامی مرکز مشاوره خانواده در کرج